امروزه برای میزبانی وب سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی، سرور ابری و سرور اختصاصی به عنوان دو گزینه اصلی شناخته می‌شوند که هر یک ویژگی‌ها و مزایای خاص خودشان را دارند. این در حالی است که بسیاری از کاربران تفاوت سرور اختصاصی با ابری را نمی‌دانند و در زمان راه‌اندازی و میزبانی وب‌سایت خود ممکن است در زمینه‌ی انتخاب این سرورها سردرگم شوند.
سرور ابری (Cloud Server) و سرور اختصاصی (Dedicated Server) دو نوع سرور کاربردی در حوزه‌ی میزبانی وب هستند که هر یک از آن‌ها برای اهداف خاصی در نظر گرفته شده است. در حقیقت این دو نوع سرور از لحاظ مفهومی و عملکردی با هم تفاوت دارند. این تفاوت‌ها از لحاظ عملکرد، هزینه، امنیت و قابلیت توسعه آن‌ها برای وب‌سایت‌ها و خدمات مختلف است؛ در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های اصلی سرور ابری و اختصاصی خواهیم پرداخت.
پیش از آنکه به بررسی تفاوت‌های مربوط به سرور ابری و اختصاصی برسیم، بهتر است تا تعریفی کلی از سرور ابری و سرور Dedicated را بدانید تا دید کلی از مشخصه‌های این سرورها داشته و بتوانید امکان درک بهتر تفاوت این دو را داشته باشید.
سرور اختصاصی چیست؟
سرور اختصاصی یک کامپیوتر فیزیکی است که به یک کلاینت اختصاص دارد و منابع سرور به صورت کاملاً اختصاصی به یک کلاینت اختصاص داده می‌شود، به عبارت دیگر، سرور اختصاصی یک کامپیوتر فیزیکی دارای مشخصات و کانفیگ کاربردی است که در یک دیتاسنتر قرار گرفته و به برق و اینترنت متصل شده است. این کامپیوتر فیزیکی به طور کامل با تمامی مشخصات خود به عنوان یک ابزار با امکان مدیریت و کنترل از راه دور، برای مدت زمان مشخص در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
در حقیقت مصرف‌کننده تمام منابع سخت‌افزاری یک سرور اختصاصی، یک کاربر مشخص است و هیچ کس دیگری نمی‌تواند از منابع آن سرور اختصاصی استفاده کند.
تفاوت اصلی سرور اختصاصی از نظر طراحی ظاهری در مقایسه با کامپیوترهای شخصی این است که یک سرور اختصاصی می‌تواند کانفیگ بسیار قدرتمندتری در مقایسه با کامپیوترهای شخصی داشته باشد، یک سرور اختصاصی به جای یک ماژول پردازنده ممکن است ۲، ۴، ۸ یا حتی بیشتر ماژول پردازنده داشته باشد. در حقیقت یک سرور اختصاصی ممکن است حتی تا ۷۲ هسته پردازنده نیز داشته باشد. در عین حال میزان حافظه‌ی رم این محصولات می‌تواند تا ۱۲۸ گیگابایت یا حتی بیشتر نیز باشد که بسته به نوع کاربری، امکاناتی متفاوت را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد.
سرور اختصاصی به دلیل اینکه از تمامی قدرت سخت‌افزاری دستگاه به طور کامل استفاده می‌کند، قابلیت شخصی‌سازی بیشتری دارد و مصرف‌کننده‌ی آن می‌تواند تنظیمات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری سرور را به دلخواه خود تغییر دهند.
برای خرید، پیکربندی، نگهداری و پشتیبانی مداوم از سرور اختصاصی با هزینه‌ای بالا همراه است؛ اما با این حال، سرور اختصاصی برای کاربرانی که به امنیت، کانفیگ سخت‌افزاری و قدرت پردازش بسیار بالا نیاز دارند، مناسب است. سرور اختصاصی به دلیل اینکه کاملاً تحت کنترل کاربر است، امنیت بیشتری را فراهم می‌کند. هزینه‌ی سرور اختصاصی به صورت ماهیانه یا سالیانه پرداخت می‌شود که باعث می‌شود تا بسیاری از افرادی که به دنبال میزبانی ارزان‌تر از خدمات یا امکانات خود هستند، تمایل کمتری برای خرید و اجاره‌ی این سرور پیدا کنند.
سرور مجازی ابری چیست؟
سرور ابری، مجموعه‌ا‌ی از سرورهای مجازی است که در یک زیرساخت ابری قرار دارد در این حالت، منابع سرور ابری بین چندین کاربر تقسیم می‌شوند و به این معنی است که کاربران می‌توانند منابعی را که نیاز دارند، درخواست کنند و بر اساس نیاز خود، آن‌ها را تغییر دهند، به عبارت دیگر، سرور ابری به صورت پویا و با قابلیت تغییر است.
سرور ابری عموماً به صورت سرویس ارائه می‌شود، به این معنی که مصرف‌کننده‌ی آن به جای خرید یا اجاره یک کامپیوتر سرور به صورت اختصاصی، تنها بخشی از قدرت سخت‌افزاری آن را بسته به نیازش می‌خرد، سرور ابری دارای قابلیت مقیاس‌پذیری بیشتری است، به این معنی که در صورت نیاز، کاربر می‌تواند منابع سرور را افزایش دهد.
یک سرور اختصاصی را تصور کنید که تعداد زیادی هسته‌ی پردازنده و حافظه‌ی رم و مقدار کافی ذخیره‌سازی از نوع هارد یا SSD را در اختیار دارد، حال اگر با استفاده از نرم‌افزارهای مجازی‌سازی بتوان تعداد زیادی سیستم عامل روی آن با کانفیگ‌های مجازی مختلف ساخت، آنگاه تعداد قابل توجهی از سرور مجازی یا همان سرور VPS به دست می‌آید. در عین حال اگر بتوان سرورهایی بر بستر ابر ساخت که به صورت مستقیم به قطعات سخت‌افزاری دسترسی نداشته باشد و بر اساس میزان بار شبکه از آن‌ها استفاده کند، آنگاه تعداد قابل توجهی سرور ابری داریم.
هزینه‌ی سرور ابری بسیار پایین‌تر از پایین‌تر از سرور اختصاصی است، زیرا کاربر نیازی به خرید و نگهداری سرور ندارد و تنها برای استفاده از منابع سرور پرداخت می‌کند.
تفاوت سرور اختصاصی با سرور مجازی ابری
تفاوت‌های اصلی سرور ابری و هاست ابری با سرور اختصاصی در این موارد خلاصه می‌شود:
- تفاوت در مدیریت منابع
سرور ابری منابع خود را با چندین کلاینت دیگر به اشتراک می‌گذارند و تنها در زمانی که بسته به افزایش میزان درخواست مصرف‌کننده‌ی سرور، میزان مصرف آن‌ها افزایش میابد. با این حال، هر کلاینت می‌تواند منابع مختص به خود را در اختیار داشته باشد و تنظیمات مجازی‌سازی (Virtualization) این امکان را به او می‌دهد که با استفاده از منابع جداگانه، از سرویس‌دهی بهتری برخوردار شود. در مقابل، در سرور اختصاصی، تمام منابع سرور به یک کلاینت خاص اختصاص داده می‌شود و شما می‌تواند به تنهایی از منابع سرور استفاده کنید.
- تفاوت در پشتیبانی
در سرور ابری، پشتیبانی از سخت‌افزار و نرم‌افزار به عهده ارائه‌دهنده سرویس است به عبارت دیگر، اگر در سرور ابری با مشکلی مواجه شوید، باید با ارائه‌دهنده سرویس تماس بگیرید تا مشکل را برطرف کند، اما در سرور اختصاصی، مشتری به صورت مستقیم با سخت‌افزار و نرم‌افزار مورد استفاده خود در تعامل است و می‌تواند به صورت مستقیم با تولیدکننده‌ی سخت‌افزار و نرم‌افزار تماس بگیرد.
- تفاوت در قیمت
سرور اختصاصی به دلیل اینکه منابع تماماً به یک کلاینت خاص اختصاص داده می‌شود، هزینه‌ی بیشتری نسبت به سرور ابری دارد در مقابل، سرور ابری برای مشتریان با بودجه محدود، هزینه‌ی کمتری دارد.
- تفاوت در امنیت
در سرور ابری، امنیت ممکن است یکی از مشکلات مهم باشد، زیرا منابع سرور با چندین مشتری دیگر به اشتراک گذاشته می‌شود. در مقابل، در سرور اختصاصی، مشتری تنها به صورت انحصاری از منابع سرور استفاده می‌کند و امنیت بیشتری دارد.
در نهایت، برای انتخاب سرور مناسب، باید به دقت نیازها و توانایی‌های کسب و کار خود را بررسی کنید با توجه به این نکته، می‌توانید تصمیم مناسبی در خصوص انتخاب سرور مناسب برای میزبانی وب سایت و برنامه‌های کاربردی خود بگیرید. در کل، سرور اختصاصی برای کسب و کارهایی بیشتر مناسب است که به دنبال اطمینان بیشتر هستند، در حالی که سرور ابری برای کسب و کارهایی که به دنبال هزینه کمتر و مقیاس‌پذیری بیشتر هستند، مناسب‌تر است.