معرفی و آموزش نصب وب سرور آپاچی در لینوکس

وب سرور آپاچی (Apache HTTP Server) یکی از پراستفاده‌ترین وب سرورهای رایگان و متن‌باز در ایران است که برای توسعه و میزبانی از صفحات وب به کاربران استفاده می‌شود. آپاچی با حدود ۳۱.۴ تا ۳۳ درصد از سهم بازار جهانی، پس از وب سرور Nginx به عنوان دومین وب سرور پراستفاده‌ و محبوب در جهان شناخته می‌شود. همین موضوع باعث شده تا Apache محبوب‌ترین سرور مناسب برای راه‌اندازی وب‌سایت در سراسر جهان شناخته شود. در این مقاله، به معرفی و آموزش نصب وب سرور آپاچی و نحوه نصب و پیکربندی آن در یک هاست ابری لینوکس می‌پردازیم.

هر چند که وب سرور آپاچی دومین جایگاه و سهم بازار را در سراسر جهان دارد، اما در ایران این وب سرور از محبوبیت بیشتری در میان وب‌مسترها و توسعه‌دهندگان وب برخوردار است، همین موضوع باعث می‌شود تا نحوه‌ی کار با این وب‌سرور نیز از اهمیت بیشتری برای توسعه‌دهندگان ایرانی برخوردار باشد و یادگیری و دریافت آموزش نصب وب سرور آپاچی برای وب مسترهای ایرانی  مهم باشد. آپاچی یک نرم افزار کاملاً رایگان بوده و قابلیت نصب و پیکربندی آن بسیار ساده است، این وب سرور برای بسیاری از کاربران وب از جمله توسعه‌دهندگان وب، مدیران سایت و افرادی که قصد دارند یک سرور خانگی راه‌اندازی کنند، بسیار جذاب است.

معرفی وب سرور آپاچی و مهم‌ترین مشخصه‌های آن

وب سرور آپاچی یکی از قدیمی‌ترین وب سرورهای موجود در بازار است. این وب سرور در دهه ۹۰ میلادی و مشخصا ۱۹۹۵ توسط گروهی از توسعه‌دهندگان نرم‌افزار ایجاد شد و به مرور زمان محبوبیت آن رشد کرد. آپاچی با استفاده از زبان C نوشته شده است و بر روی سیستم‌عامل‌های مختلف اجرا می‌شود. این وب سرور از پروتکل‌های مختلفی از جمله HTTP، HTTPS، FTP و SSL پشتیبانی می‌کند و از قابلیت‌های امنیتی بسیاری برای محافظت از اطلاعات . داده‌های وب‌مسترها و البته کاربران برخوردار است.

مزیت اصلی آپاچی نسبت به وب سرورهای دیگر، انعطاف‌پذیری آن است. آپاچی به راحتی با اکثر زبان‌های برنامه‌نویسی مانند PHP، پایتون و Ruby سازگار است و قابلیت گسترش‌پذیری بالایی دارد. همین موضوع باعث می‌شود تا این وب سرور گزینه‌ای مناسب برای بسیاری از افرادی قصد راه‌اندازی یک وب‌سایت را دارند باشد. تعداد زیادی از افرادی که در حوزه‌ی توسعه وب کار می‌کنند، می‌توانند از آپاچی استفاده کنند؛ دلیل این موضوع نیز این است که وب‌مسترهایی که با یک زبان خاص نظیر PHP یا ASP.net یا CMSهای معمول نظیر وردپرس، جوملا، مجنتو و دارپال کار کرده‌اند و آشنایی مناسب با آن را دارند می‌توانند از این وب سرور به راحتی استفاده کنند. در نتیجه‌ی این موضوع وب سرور آپاچی می‌تواند به عنوان گزینه‌ای مناسب برای یادگیری و توسعه تجاری و حرفه‌ای وب مورد استفاده قرار بگیرد.

آموزش نصب و پیکربندی وب سرور آپاچی در هاست لینوکس

به یاد داشته باشید که وب سرور آپاچی امکان نصب را روی سیستم عامل‌های مختلف دارد، در حقیقت می‌توان آن را روی ویندوز و تمام سیستم عامل‌های یونیکسی و به یونیکسی نظیر توزیع‌های مختلف لینوکس، BSD و زیر مجموعه‌های آن و حتی مک و اندروید هم نصب کرد. البته کاربری این وب سرور در دستگاه‌های شخصی بیشتر ممکن است جنبه تست یا امکان یادگیری برای توسعه‌ی وب را داشته باشد.

با این حال افرادی که تصمیم به نصب این وب سرور برای راه‌اندازی یک وب سایت را دارند، معمولا از هاست لینوکس یا ویندوز استفاده می‌کنند. با این حال ممکن است بسیاری از کاربران و افرادی که تجربه‌ی کافی در زمینه‌ی کار با سرورهای ابری لینوکس

قبل از شروع به نصب وب سرور آپاچی در هاست ابری لینوکس باید مطمئن شوید که دسترسی ریشه به سرور لینوکس دارید و مجوز sudo را دارید. هم‌چنین، برای نصب وب سرور آپاچی، باید از ابزارهای مورد نیاز را در سیستم‌عامل خود نصب کرده باشید. در ادامه به توضیح نحوه نصب و پیکربندی آپاچی در هاست ابری لینوکس می‌پردازیم. در صورتی که از هاست‌های ابری لینوکسی استفاده می‌کنید بدون شک شما به راحتی امکان دسترسی مذکور را دارید. اما اگر از یک دستگاه متفاوت استفاده می‌کنید، ابتدا برای نصب وب سرور روی سیستم عامل لینوکسی آن از داشتن دسترسی‌های لازم مطمئن شوید.

نصب وب سرور آپاچی روی لینوکس اوبونتو سرور

ابتدا، برای نصب وب سرور آپاچی در هاست ابری لینوکس، باید به راهنمای نصب وب سرور آپاچی در سیستم‌عامل خود مراجعه کنید. اگر از سیستم‌عامل‌های برپایه دبیان و مدیریت پکیج apt مثل ابونتو استفاده می‌کنید، می‌توانید از پکیج منیجر apt-get برای نصب وب سرور آپاچی استفاده کنید. برای این کار، دستور زیر را  ssh وارد کنید:

  $ sudo apt-get update
  $ sudo apt-get install apache2

پس از نصب می‌توانید با این دستورها اقدام به راه‌اندازی سرور کنید:

  $ sudo ufw app list

با وارد کردن این کد باید خروجی زیر به شما نشان داده شود:

 Output
 Available applications:
 Apache
 Apache Full
 Apache Secure
 OpenSSH

اگر هنوز SSL روی سرور ابری اوبونتوی خود فعال نکرده‌اید باید پروفایل‌های امنیتی موجود در صفحه را به حداقل ممکن برسانید. هر چند که انجام این کار به طور مداوم توصیه نمی‌شود، اما دستور زیر می‌تواند به جای پورت ۴۴۳، پورت ۸۰ را نیز برای شما باز کند:

  $ sudo ufw allow 'Apache'

با وارد کردن این دستور می‌توانید وضعیت وب سرور را بررسی کنید:

  $ sudo systemctl status apache2

که خروجی آن باید به این صورت باشد:

  Output:
apache2.service - The Apache HTTP Server
     Loaded: loaded (/lib/systemd/system/apache2.service; enabled; vendor preset: enabled)
     Active: active (running) since Thu 2020-04-23 22:36:30 UTC; 20h ago
       Docs: https://httpd.apache.org/docs/2.4/
   Main PID: 29435 (apache2)
      Tasks: 55 (limit: 1137)
     Memory: 8.0M
     CGroup: /system.slice/apache2.service
             ├─29435 /usr/sbin/apache2 -k start
             ├─29437 /usr/sbin/apache2 -k start
             └─29438 /usr/sbin/apache2 -k start

نصب وب سرور آپاچی روی CentOS

اگر از سیستم‌عامل‌های برپایه ردهت مثل فدورا یا CentOS با مدیریت پکیج yum استفاده می‌کنید می‌توانید دستورهای زیر را وارد کنید:

  $ sudo yum update httpd
  $ sudo yum install httpd

پس از نصب آپاچی در لینوکس‌های مبتنی بر ردهت، باید فایروال را برای آن باز کنید:

  $ sudo firewall-cmd --permanent --add-service=http
  $ sudo firewall-cmd --permanent --add-service=https  
  $ sudo firewall-cmd –reload

با وارد کردن دستورهای زیر وضعیت وب سرور را بررسی کنید:

  $ sudo systemctl start httpd
  $ sudo systemctl status httpd

چاپ نتیجه زیر از سمت سرور نشان از آن دارد که وب سرور آپاچی به درستی نصب شده و فعال است:

 
Redirecting to /bin/systemctl status httpd.service
● httpd.service - The Apache HTTP Server
   Loaded: loaded (/usr/lib/systemd/system/httpd.service; enabled; vendor preset: disabled)
   Active: active (running) since Wed 2019-02-20 01:29:08 UTC; 5s ago
     Docs: man:httpd(8)
           man:apachectl(8)
 Main PID: 1290 (httpd)
   Status: "Processing requests..."
   CGroup: /system.slice/httpd.service
           ├─1290 /usr/sbin/httpd -DFOREGROUND
           ├─1291 /usr/sbin/httpd -DFOREGROUND
           ├─1292 /usr/sbin/httpd -DFOREGROUND
           ├─1293 /usr/sbin/httpd -DFOREGROUND
           ├─1294 /usr/sbin/httpd -DFOREGROUND
           └─1295 /usr/sbin/httpd -DFOREGROUND

پس از نصب وب سرور آپاچی، می‌توانید با باز کردن یک مرورگر وب و وارد کردن آدرس آی‌پی سرور خود، بررسی کنید که آیا وب سرور آپاچی به درستی نصب شده است یا خیر. اگر همه چیز به درستی کار کرد، باید صفحه‌ای با عنوان “Apache2 Ubuntu Default Page”  را مشاهده کنید.

پیکربندی وب سرور آپاچی در هاست ابری لینوکس

برای پیکربندی وب سرور آپاچی، می‌توانید از فایل تنظیمات آپاچی به نام “apache2.conf” استفاده کنید. این فایل معمولاً در مسیر “/etc/apache2/” قرار دارد.

در این فایل، می‌توانید تنظیمات مختلفی را اعمال کنید. برای مثال، می‌توانید تنظیمات دسترسی به فایل‌ها و پوشه‌ها، تنظیمات مربوط به SSL و HTTPS، تنظیمات مربوط به بارگیری ماژول‌ها و پلاگین‌ها و سایر تنظیمات را در این فایل اعمال کنید.

پس از اعمال تنظیمات، باید وب سرور آپاچی را بازنشانی کنید. برای این کار، دستور زیر را درssh وارد کنید:

  $ sudo systemctl restart apache2

راه اندازی هاست وردپرس روی وب سرور سرور آپاچی

وردپرس یکی از محبوب‌ترین فریمورک‌های مدیریت محتوای (CMS) موجود در جهان است.  برای استفاده از وردپرس، شما نیاز دارید تا آن را بر روی یک وب سرور نصب کنید. وردپرس با وب سرور آپاچی سازگاری کامل دارد و می‌تواند به راحتی بر روی آن نصب شود.
وب سرور آپاچی برای بسیاری از وب سایت‌ها و برنامه‌های اینترنتی استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای مهم وب سرور آپاچی، استفاده در فریمورک وردپرس (WordPress) است.

استفاده از وب سرور آپاچی برای نصب وردپرس، به شما امکان می‌دهد تا با کارایی بالا و با امنیت بهتری، سایت وردپرس خود را مدیریت کنید. همچنین، وب سرور آپاچی با قابلیت پیکربندی بالا، می‌تواند به راحتی با نیازهای خاص شما سازگار شود و به بهبود کارایی سایت وردپرس شما کمک کند.

از آنجا که وردپرس نرم‌افزار متن بازی است، می‌توانید با استفاده از کدهای منبع آن و با استفاده از وب سرور آپاچی، سفارشی‌سازی‌های خاصی برای سایت وردپرس خود انجام دهید. با استفاده از آن، می‌توانید قابلیت‌هایی را به سایت وردپرس خود اضافه کنید که به نیازهای خاص شما پاسخ بدهد.

به طور کلی، استفاده از وب سرور آپاچی برای نصب وردپرس، به شما امکان می‌دهد تا با کارایی بالا و با امنیت بهتری، سایت وردپرس خود را مدیریت کنید و با استفاده از کدهای منبع وردپرس و وب سرور آپاچی، قابلیت‌های سفارشی برای سایت خود اضافه کنید.
مجوز GNU General Public License (GPL) یکی از محبوب‌ترین مجوزهای متن باز است که برای بسیاری از نرم‌افزارهای متن باز، از جمله وب سرور آپاچی، استفاده می‌شود.

مجوز GPL به کاربران اجازه می‌دهد تا نرم‌افزار را بخوانند، آن را تغییر دهند و نسخه جدیدی از آن را منتشر کنند. در این مجوز، نرم‌افزار متن باز به معنای این است که کد منبع (source code) آن به صورت عمومی در دسترس است و کاربران می‌توانند آن را برای تغییر و بهبود نرم‌افزار استفاده کنند.

از آنجا که وب سرور آپاچی یک نرم‌افزار متن باز است، کاربران می‌توانند با استفاده از کدهای منبع آن، وب سرور آپاچی را تغییر داده و آن را همانند نیاز خود پیکربندی کنند. با این کار، کاربران می‌توانند نیازهای خاص خود را برآورده کنند و به بهبود وب سرور آپاچی کمک کنند.

استفاده از مجوز GPL به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا به راحتی نرم‌افزار خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از کدهای آن استفاده کنند. این موضوع باعث شده است که جامعه‌ی توسعه‌دهندگان وب سرور آپاچی بسیار بزرگ شود و به طور مداوم از آن برای توسعه‌ی وب سایت‌ها و برنامه‌های اینترنتی استفاده کنند.

بنابراین، اگر شما نیز قصد استفاده از وب سرور آپاچی را دارید، می‌توانید با اطمینان از مجوز GPL استفاده کنید و از آن برای هر منظوری که مد نظرتان استفاده کنید. همچنین، با استفاده از کدهای منبع آن، می‌توانید به راحتی وب سرور آپاچی را به نیازهای خود پیکربندی کنید و به بهبود آن کمک کنید.